Kömür önemli fosil yakıtlardan biri olup yenilenemeyen yakıtlar kategorisinde yer almaktadır. Bu taş, yüz milyonlarca yıl önce bataklık ormanlarında yaşayan bitkilerin depoladığı enerjiyi içeriyor ve oluşumu milyonlarca yıl sürüyor. Kömürün elektrik üretimi, çelik üretimi, tarım vb. pek çok sektörde kullanım alanı vardır ve dünyadaki elektriğin yaklaşık %40’ı bu malzemenin yakılmasıyla elde edilmektedir. Bu analizimizde kömür üretim döngüsünü inceleyerek İran ve dünyadaki kömür endüstrisini ve bu endüstriyi etkileyen değişkenleri öğreneceğiz.

 

Kömür nedir?
 
Kömür birçok büyük fabrika ve sanayide kullanılan yaygın bir yakıttır. Kökeni itibariyle kömür, yerkürenin bazı kısımlarında kömür yatakları veya damarları halinde bulunan, yanıcı tortul bir kayadır. Bu maddenin rengi genellikle siyah veya siyahımsı kahverengi olup oluşumu genellikle milyonlarca yıl alır. Kömür esas olarak jeolojik süreçlerle oluşur ve yıllar önce ölü bitkilerin kalıntılarından elde edilen bir fosil yakıt türüdür. Yenilenemez enerji kaynağı olarak sınıflandırılır ve karbon, kükürt, hidrojen, nitrojen ve oksijen gibi elementlerden oluşur.

 

 

Kömür uygulamaları

 

Petrol, doğal gaz vb.’den farklı olarak kömürün bulunması daha basit ve daha ucuzdur, çıkarılması daha kolaydır ve en ucuz fosil yakıt olarak bilinir, bu nedenle bu ürünün çeşitli endüstrilerde birçok uygulaması olabilir. Aşağıda kömürün en önemli kullanımlarından bazılarını öğreneceğiz.
 

elektrik üretimi:

Genel olarak kömür ağırlıklı olarak termal elektrik üretiminde kullanılmaktadır. Bu sayede bu malzeme yüksek sıcaklıkta yanar ve suyu buhara dönüştürür. Bu buhar, türbinleri güçlü bir manyetik alanda yüksek hızda döndürmek için kullanılıyor ve sonunda elektrik üretiliyor.

Çelik üretimi:

Çelik endüstrisinde kömür dolaylı olarak çelik yapımında kullanılır. Burada olan şey, kömür kok oluşturmak için kömürün fırınlarda pişirilmesidir. Üreticiler oluştuktan sonra demir cevherini eritmek ve çelik yapmak için kömür kok kullanıyorlar. Bu arada amonyak gazı genellikle kok fırınlarından geri kazanılır ve bu madde nitrik asit, amonyak tuzları ve gübre üretiminde kullanılır.

 

Kömürün endüstrilerde uygulanması:

Kömür aynı zamanda bazı ürünlerin üretiminde de kullanılmaktadır. Kömür kullanan ünlü endüstrilerden bazıları çimento endüstrisi, kağıt ve alüminyum endüstrisi, kimya ve ilaç endüstrileridir. Kömür, kimya endüstrisine benzen, kömür katranı, amonyak sülfat, kreozot vb. gibi sayısız hammadde sağlamakla birlikte çoğunlukla enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır.

 

Gaz ve sıvıya dönüşüm:

Kömür, karbon monoksit ve hidrojen karışımı olan sentetik bir gaza dönüştürülebilir. Bu gazlar ayrıca üre, metanol, saf hidrojen vb. gibi çeşitli ürünlere dönüştürülebilen bir ara üründür. Kömür ayrıca sentetik yakıtlar olarak bilinen sıvılara da dönüştürülebilir. Ancak kömürden üretilen kimyasallar öncelikle diğer ürünlerin üretiminde kullanılıyor. Ayrıca piyasadaki ürünlerin çoğu, bileşenlerinden biri olarak kömür ya da kömür yan ürünlerini içermektedir. Bunlardan bazıları aspirin, solventler, sabun, boya, plastik ve naylon ve suni ipek gibi lifleri içerir.

 

Özel ürünlerin üretimi:

Kömür aynı zamanda aktif karbon, karbon fiber ve silikon metalleri gibi özel ürünlerin üretiminde de önemli bir bileşendir.

Ev kullanımı:
Soğuk bölgelerde, gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkelerde kömür hâlâ yemek pişirmede yakıt ve ısı kaynağı olarak kullanılıyor.
Dünyada %55 oranında yumuşak ve kahverengi kömür, %44 oranında taşkömürü ve %1 oranında da yüksek karbonlu ve dumansız yakıt olması nedeniyle evsel kullanım alanı olan antrasit bulunmaktadır.
Kömür oluşumunun farklı aşamaları

 

Gömülü bitki kütleleri üzerindeki basınç ve sıcaklık, aşağıda tartışacağımız farklı derecelerde dönüşümlere neden olur:
 

turba (turba):

Turba, bitki artıklarının kömüre dönüştürülmesinde ilk adımdır. Turba, tamamen ayrışmamış bitkilerden oluşan yoğun bir kütledir. Bu aşamada ölü bitki kütlesine henüz kömür denilemez.

Linyit:
Linyit veya kahverengi kömür, kömürün en düşük derecesi (kömürleşme açısından derece) olarak kabul edilebilir. Linyit sadece elektrik santrallerinde elektrik üretmek amacıyla kullanılmaktadır. Ancak linyitin en çok sağlığa ve çevreye zarar verdiğini de unutmamak gerekiyor.
 
 

Psödo-bitümlü kömür (zift altında kömür): Yarı bitümlü kömür (yarı bitümlü), karbonizasyon derecesi linyit ile bitümlü kömür arasında olan bir kömür türüdür. Bu kömür türü aynı zamanda elektrik üretiminde de kullanılmaktadır.

Bitümlü kömür (bitümlü kömür):
Bitümlü kömür, genellikle siyah veya koyu kahverengi renkte, sıklıkla açık ve bulutlu bantlara sahip, yoğun bir tortul kayadır. Bitümlü kömürün en önemli kullanım alanı elektrik üretimidir. Kok damıtılması yoluyla da üretilir. Kok çok yüksek bir karbon içeriğine sahiptir (%80-90).
Antrasit:
Kömürler arasında en üst sırayı antrasit veya sert ve siyah kömür alır. Antrasit, siyah ve parlak bir görünüme sahip olup, kömürler arasında su ve uçucu madde miktarı en düşük, karbon içeriği en yüksek (%92-98 arası) taştır.

Grafit:

Hepimizin siyah kalemin beyni olarak bildiği grafit, pek yanıcı olmayan bir kömür türüdür; Bu nedenle genellikle yakıt olarak kullanılmaz. Grafit tozu ayrıca mekanik cihazları yağlamak için de kullanılır. Cannell kömürü: Bazen yığın kömürü olarak da adlandırılan bu malzeme, esas olarak liptinitten oluşan, önemli miktarda hidrojen içeriğine sahip çeşitli ince taneli, yüksek kaliteli kömürü içerir. Bu malzemenin bir diğer ürünü ise kömür katranıdır. Katran, kömür gibi karbonlu maddelerin damıtılmasından elde edilen yoğun bir sıvıdır.

 

فواید زغال سنگ

Petrol veya doğal gazın aksine, kömürün bulunması nispeten kolay ve ucuzdur ve dünyanın birçok bölgesinde kömür bol miktarda bulunmaktadır. Kömürün en düşük maliyetle çıkarılmasının göreceli kolaylığı sonucunda, üretilen her birim enerji için petrol veya doğalgaz fiyatının yaklaşık üçte biri kadar maliyete sahip olan en ucuz fosil yakıt olduğu söylenebilir.
 
 
Ancak kömürün bu piyasa fiyatı, iklim değişikliği gibi kullanımıyla ilişkili tüm dış maliyetleri hesaba katmıyor ve kömürün satın alınması, birçok endüstrinin sürekli işleyişi için hâlâ hayati önem taşıyor.

 

Kömür gibi bileşikler ihtiyaç duyulduğunda yakıtından elde edilen enerjiden elektrik üretebildiği için imalat sanayine uygun yakıt sağlar. Kömür kullanımının diğer yakıtlara göre üstünlüğü, kullanım esnekliğiyle ilgilidir. Çünkü rüzgar, güneş ve deniz dalgaları da dahil olmak üzere yenilenebilir enerjilerin çoğunun elektrik üretirken kontrolü yoktur ve elektriğe ihtiyaç duyulduğunda havanın güneşli olması veya denizin sakin olması ve elektrik üretiminin çalışmaması durumunda ortaya çıkabilmektedir.
 
Kömür türleri

 

Genel olarak kömürler iki kategoriye ayrılır: termal kömür (buhar kömürü) ve koklaşabilir taş kömürü (veya metalurjik kömür (met)).

Demir çelik sektörünün ana unsuru olan koklaşabilir taş kömürü (sert, orta ve yarı yumuşak) ve toz kömürü içerir. Elbette koklaşabilir taş kömürü olgunlaşmamışsa yine de enerji santrallerinde kullanılabilir. Koklaşabilir taş kömürleri genellikle kömür konsantresinin hazırlanmasında ve son olarak koklaştırmada kullanılan bitümlü kalitededir. Bu kömür türü, linyitten daha yüksek, antrasitten daha az karbon içeriğine sahiptir. Koklaşabilir taş kömürünün yapısal özellikleri şunlardır: %85-90 sabit karbon, %5-13 kül, %8’e kadar nem, %1,6-11 uçucu madde ve %0,5-1,2 kükürt.

Termal kömür: Enerji santrallerinde elektrik üretmek için gerekli buharı üretmek amacıyla kullanılan bir kömür çeşididir. Bu kömür türü çimento üretiminde de kullanılmaktadır.

Kömür üretim döngüsü

Koklaşabilir taş kömürü, madenden çıkarıldıktan ve kömür yıkama tesisinde işlendikten sonra konsantreye dönüştürülür ve daha sonra ısının etkisi altında kok haline dönüştürülür. Koklaştırma işleminde farklı uçucu maddelere sahip birçok kömür türü özel fırınlarda karıştırılarak karbonizasyon işlemiyle kok üretilir. Kokun kimyasal bileşimi %85 ila 94 oranında karbondan oluşur ve geri kalanı uçucu madde, kül, kükürt ve nemden oluşur.
Demir cevheri izabe fırınları prosesinde kokun rolü, fırının tabanında yakılarak yapılan rejeneratif gazların üretilmesidir. Aslında kömür kokunun dökme demir üretimindeki işlevi demir cevherinden oksijen açığa çıkarmaktır. Yüksek fırın yöntemini kullanan çelik üretim sürecinde, koktaki karbon, oksijen moleküllerini ve demir oksidi absorbe eden ve saf demir üreten bir faktördür. Bu nedenle koktaki karbon yüzdesi ve konsantrede kül, nem, kükürt gibi yabancı maddelerin bulunmaması çok önemlidir. Çok fazla külün varlığı çelik üretimini azaltır ve yüksek fırında büyük miktarda cüruf oluşturur. Öte yandan kömürdeki kükürtün belli bir sınırı aşması durumunda üretilen demir kırılgan ve kırılgan olacaktır. Koklaşabilir taş kömürü değer zinciri şemasında kömür yıkama ve işleme prosesinin rolü aşağıdaki görselde görülebilir.
Dünyada kömür endüstrisi
 
Kömür madenciliğinin tarihi binlerce yıl öncesine dayanıyor. 19. ve 20. yüzyıllarda sanayi devriminin gerçekleşmesi ve ilk buhar makinesinin ortaya çıkmasıyla birlikte kömür kullanımı da büyük önem kazandı. Şu anda kömür endüstrisi dünyanın en tartışmalı endüstrilerinden biridir. Dünyadaki kömürün büyük bir kısmı elektrik enerjisi üretmek için kullanılıyor. Dünya ve özellikle ekonomik açıdan gelişmiş ülkeler, çevreye olan zararlı etkilerinden dolayı fosil yakıtlara ve elektrik üretiminde yenilenebilir enerji kullanımına alternatifler ararken, halen dünya elektriğinin yaklaşık %40’ı kullanılmaktadır. kömürden üretilir. Fosil yakıtlar arasında en yaygın tür olan kömür, dünyadaki geri kazanılabilir fosil yakıtların %64’ünü oluşturmaktadır. Uluslararası Enerji Ajansı’nın Dünya Enerji Görünümü raporuna göre, kömür yakıtlı elektrik üretimi 2015’teki 9,41 trilyon kWh’den 2040’a kadar %10 artarak 10,39 trilyon kWh’ye çıkacak. Dolayısıyla önümüzdeki otuz yıl boyunca kömür dünyadaki elektrik üretiminin ana kaynaklarından biri olacak ve bu madenin çıkarılmasına yönelik yatırımlar devam edecek.
 
Çelik sektörü, dünya kömür tüketiminde elektrik enerjisi üretiminden sonra ikinci sırada yer almaktadır. Küresel Kömür Enstitüsü’ne göre dünyadaki çeliğin %74’ü yüksek fırın ve konvertörde kok kömürü veya metalurjik kömür kullanılarak üretiliyor. Kömür, dünyada elektrik enerjisi üretimi ve çelik üretiminin yanı sıra, alümina rafinasyonu, kağıt yapımı, kimya ve ilaç endüstrileri, rafine bitümlü kömür, kimyasal gübre, pigment, grafit üretimi için amonyak gazı geri kazanımı gibi diğer durumlarda elektrotlar, su arıtma, kozmetik ve sıhhi tesisat, sıvı yakıt, çimento üretimi için enerji kaynağı, plastik ürünler ve elyaflar, metal, alaşım, ferroalyaj vb. üretiminde de kullanılmaktadır.
 
Kömür konsantresinin fiyatını belirleyen faktörler
 
Genel olarak kömürün fiyatı diğer yakıtların fiyatlarından etkilenmektedir. Diğer yakıtlar daha cazip fiyatlandırıldığında kömüre olan talep düşüyor, diğer yakıtların fiyatı arttığında ise kömür daha cazip hale geliyor.
1997 yılının Aralık ayında, üreticiler arasında her zaman bir hoşnutsuzluk kaynağı olan kömür ve kömür konsantresinin fiyatlandırılmasına ilişkin uzun bir tartışmanın ardından, üreticiler (Kömür Birliği) ve kömürün ana tüketicisi olan İsfahan arasında bir formül üzerinde anlaşmaya varıldı. Demir Eritici). İsfahan Demir İzabe Tesisi ile İran Kömür Birliği arasında mutabakata varılan teknik şartnameye göre borsadaki Khuzestan çelik külçe fiyatının %26,5’i esas alınarak kömür alım fiyatı için belirlenen formüle göre onaylandı.
Geçtiğimiz yıllarda ülkede kömür konsantresi üretim miktarının yurt içi ihtiyacı karşılayamaması nedeniyle yurt içi ihtiyacın karşılanması amacıyla bu ürünün ihracatından vazgeçilmiştir.
 
Dünyada kömür üretimi
Bu raporun verilerine göre en büyük kömür üretimi ve çıkarımı Çin’e ait olup, onu Hindistan, ABD, Endonezya ve Avustralya takip etmektedir.
 
İran’da kömür
Ülkenin 2019 yılında toplam ham kömür üretimi yaklaşık 3,5 milyon ton ve 1,7 milyon ton konsantre olarak gerçekleşti. İran’da konsantre kömür üreten firmalar ve coğrafi bölgeleri aşağıdaki tabloda açıklanmaktadır: İran’da kömür endüstrisinde faaliyet gösteren şirketlerin çoğu ürünlerini ham formda satıyor, ancak listelenen 4 şirket arasında yalnızca Negin Tabas Kömür Şirketi ham ürün satıyor ve bir madencilik şirketi olan Parodeh Tabas Kömür ve Prodeh Tabas Kömür İşleme ve Endüstriyel Kömür Şirketleri satıyor. Shahrood’un kuzeydoğusundaki şirket, ürünlerini kömür konsantresi şeklinde üretiyorlar. Ülkenin petrol ve gaz kaynaklarına erişimi dikkate alındığında kömürün ülkenin enerji arzına katkısı çok küçük olmuştur. British Petroleum’un raporuna göre İran’ın 2020 yılındaki toplam enerji tüketiminde kömürün payı %1 olurken, petrolün payı %27, doğalgazın payı ise %70 oldu. Ayrıca 2020 yılında kömürden yalnızca 0,7 terawatt saat, doğalgazdan 220,4 terawatt saat, petrolden ise 82,1 terawatt saat elektrik üretildi.
 
 

 

Bu malzemenin bileşimi yaklaşık olarak (nem, uçucu maddeler, sabit karbon ve kül) içerir ve daha kesin olarak (kül, karbon, hidrojen, nitrojen, oksijen ve kükürt) içerir. Tipik bir bitümlü kömür, kuru, külsüz ağırlık bazında %84,4 karbon, %5,4 hidrojen, %6,7 oksijen, %1,7 nitrojen ve %1,8 kükürt içerebilir. Geçmişin, bugünün ve geleceğin yüzde altmış üçünü anlatan birçok kitap, toplumdan ve uzmanlardan çok fazla bilgi gerektirir.

وب سایتbsarir.com

نظر مشتریان

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir